You are here
Мавзолей Гумар Караша.
Туры по Западно-Казахстанской области.
«...Присмотритесь,
Загляни внутрь или наружу,
Казахский сын взял себя в руки,
Видим ли мы людей среди них?
Давать новому поколению новое чистое образование,
Надо землю глубоко копать,
В Казахстане он видел свой день,
Видим ли мы страну в своем собственном праве?
Он взял руду со своей земли,
Прекрасная серповидная дорога была проложена,
Чтобы следовать примеру европейского искусства,
Видим ли мы в нашей жизни?
То, что он создал Орду Алаш,
Богатство сада родилось и выросло
В каждой горсти есть запах земли родной»
Гумар Караш.
Исторические достопримечательности Западно-Казахстанской области..
Мавзолей выдающему казахскому поэту, фольклористу, общественному и религиозному деятелю, стороннику партии «Алаш» Гумар Караш был установлен и открыт в 2018 году, в Жанибекском районе Западно-Казахстанской области.
Мавзолей построен на благотворительные средства местных жителей. Высота мавзолея составляет 9 метров. Гумар Караш (1875 – 1921 г.г.) – выдающийся казахский поэт, фольклорист, общественный и религиозный деятель, сторонник партии «Алаш».
Родился в Жанибекском районе Западно-Казахстанской области. Обучался сначала в местном медресе, затем получил высшее духовное образование в медресе города Уфы, по некоторым сведениям продолжал учебу в Стамбуле.
Гумар Караш является первым казахским казием (членом Духовного собрания мусульман Восточной части Российской империи). Получив мусульманское образование, Г. Караш некоторое время стремится к карьере религиозного деятеля.
Однако вскоре Г. Караш начинает пропагандировать просветительские идеи, выступает за реформу старого казахского мектеба и, наконец, решительно порывает с духовенством. В дальнейшем он с полной отдачей сил занимается литературным трудом, собиранием и изданием памятников казахской поэзии.
С его именем связано появление газет «Қазақстан», «Ұран» и ряда острых полемических статей в газетах «Фикер» и «Қазақ», «Дұрыстық жолы», журнал «Шура». В 1902 году учительствовал в родном ауле.
В годы работы в газете «Қазақстан», под руководством Ш. Бокеева собрал и опубликовал образцы казахского фольклора в сборниках «Шайыр» и «Көксілдер». Следует отметить слова С. Сейфуллина о Г. Караше в его романе «Тернистый путь»: «Ряд образованных людей Букеевской Орды во главе с поэтом, муллой Карашулы, организовав выпуск газеты под названием «Ұран», выступили под лозунгом идей «Алашорды».
А тех, кто сплотился вокруг идей Алаш орды, считали «врагами народа». Естественно, к этой категории причислили и газету. Вот почему поиски номеров газеты были сопряжены с большими трудностями.
При жизни поэта вышли пять его поэтических сборников: «Бала тұлпар», «Қарлығаш», «Тумыш», «Аға тұлпар», «Тұрымтай» и три исследовательские книги: «Ойға келген пікірлерім», «Өрнек», «Бәдел қажы».
Это были сильные стихи в жанре толғау, внесшие новые формы в казахское стихосложение. Караш по праву считается одним из реформаторов казахского стиха, блестяще экспериментировавшим, сочетавшим в своих стихах казахскую традиционную поэзию с арабской (восточной) поэзией, и внесшим значительную лепту в укоренении этой формы в казахском стихосложении.
Караш – наиболее колоритная фигура в истории Приуралья – поэт, в творчестве которого мужественный гражданский пафос переплетаются с тонким лиризмом, философ, проложивший золотой мост между рациональным менталитетом Запада и устойчивым моральными категориями восточной теологии.
Сторонник партии «Алаш и его правительства Гумар Караш выступал против насильственных путей свержения существующего общественного строя и выпустил сборник стихов «Алаштың азаматтарына», «Неден қорқамын», «Күн туды», но вскоре включился в борьбу за советизацию аула.
Ғұмар Қараш кесенесі.
Батыс Қазақстан облысының тарихи көрікті жерлері.
...Алдын-артын мейлінше байқап алып,
Төңіректе не бар, не жоқ көзін салып,
Өз тізгінін қазақ ұлы өзіне алып,
Өз алдына жұрт болғанын көреміз бе?
Жас буынға жаңа таза білім беріп,
Надандықты терең қазып жерге көміп,
Қазақ-тағы өзі күнін өзі көріп,
Өз алдына ел болғанын көреміз бе?
Өз жерінен шыққан кенді өзі алғанын,
Әдемілеп айқұш-ұйқұш жол салғанын,
Еуропаның өнерінен үлгі алғанын,
Тірілікте көзімізбен көреміз бе?
«Алаш» атты орда құрып шалқығанын,
Бақ дәулеті туып өсіп балқығанын,
Әрбір істе қазақ исі аңқығанын,
Ғұмар Қараш.
Батыс Қазақстан облысына саяхат.
Көрнекті қазақ ақыны, фольклортанушы, қоғам және дін қайраткері, Алаш партиясының жақтаушысы Ғұмар Қараштың кесенесі 2018 жылы Батыс Қазақстан облысының Жәнібек ауданында құрылып, ашылды.
Кесене жергілікті тұрғындардың қайырымдылық қаражатына салынған. Кесененің биіктігі - 9 метр. Ғұмар Қараш (1875 - 1921) - көрнекті қазақ ақыны, фольклортанушы, қоғам және дін қайраткері, Алаш партиясының жақтаушысы.
Батыс Қазақстан облысының Жәнібек ауданында дүниеге келген. Ол алдымен жергілікті медреседе оқыды, содан кейін Уфа қаласындағы медреседе жоғары рухани білім алды, кейбір мәліметтер бойынша оқуын Ыстамбұлда жалғастырды.
Ғұмар Қараш - қазақтың тұңғыш қазысы (Ресей империясының шығыс бөлігі мұсылмандары діни ассамблеясының мүшесі). Мұсылмандық білім алған Г. Караш біраз уақыт діни қайраткер ретінде мансапқа ұмтылды.
Алайда көп ұзамай Г.Караш ағартушылық идеяларды насихаттай бастады, ескі қазақ метебін реформалауды жақтады және, сайып келгенде, дінбасыларымен шешілді. Болашақта ол толығымен әдеби шығарумен айналысады, қазақ поэзиясының ескерткіштерін жинайды және шығарады.
Оның есімі «Қазақстан», «Иран» газеттерінің пайда болуымен және «Фикер» және «Қазақстан», «Дурыс жолы» газеттеріндегі, «Шура» журналындағы бірқатар өткір полемикалық мақалалардың пайда болуымен байланысты.
1902 жылы ол туған ауылында сабақ берді. Ш. Бөкеевтің басшылығымен «Қазақстан» газетінде қызмет еткен жылдары ол «Шайыр» және «Көксылдар» жинақтарында қазақ фольклорының үлгілерін жинап, жариялады.
С.Сейфуллиннің «Торғай жолы» романындағы Ғ.Караш туралы: «Ақын Мулла Қарашұлы басқарған Букеев Ордасының бірқатар білімді адамдары« Уран »газетінің шығуын ұйымдастырып,« Алашорда »идеяларының ұранымен шықты.
Алаш Ордасының идеялары төңірегінде топтасқандарды «халық жауы» деп санады. Әрине, газет осы санатқа қосылды. Сондықтан газет нөмірлерін іздеу өте қиын болды. Ақынның көзі тірісінде оның бес өлеңдер жинағы жарық көрді: Бала Талпар, Қарлығаш, Тұмыш, Ақа Талпар, Тұрымтай және үш зерттеу кітабы: Ойна келген пікірлерім, Үрнек, Белдел Қаж. Бұлар - қазақ верификациясына жаңа формалар енгізген Толғау жанрындағы күшті өлеңдер.
Қараш өз өлеңдерінде қазақ дәстүрлі поэзиясын араб (шығыс) поэзиясымен үйлестіре отырып, қазақ өлеңін қайта құрушылардың бірі деп санайды. Қараш - Орал тарихындағы ең көрнекті тұлға - өзінің ерлі-зайыпты азаматтық жолдары нәзік лиризммен ұштасқан ақын, батыстың рационалды менталитеті мен шығыс теологиясының тұрақты моральдық категориялары арасында алтын көпір салған философ.
Алаш партиясы мен оның үкіметінің жақтаушысы Ғұмар Қараш қолданыстағы әлеуметтік жүйені құлатудың зор жолдарына қарсы шығып, Алаш Азаматтары, Неден Қорқамын, Кун Туды өлеңдер жинағын шығарды, бірақ көп ұзамай ауылды кеңестендіру үшін күреске қосылды.
Источник и фотографии:
https://ruh.kz/geo/zko/mesto_zahoroneniya_gumara_karasha/